>> De inschrijvingen voor de STEM-dag en Netwerksessie zijn afgesloten <<
HET PROGRAMMA VAN DE STEM-DAG OMVAT 2 LUIKEN:
VOORMIDDAG (9:15-12:30): STEM IN HET BASISONDERWIJS EN HET SECUNDAIR ONDERWIJS (organisator: UC Leuven-Limburg)
- Doelgroep: leraren (basisonderwijs & 1ste, 2de en 3de graad SO), directies, pedagogische begeleiders, lerarenopleiders, beleidsmakers, onderzoekers, ...
- Inhoud: Aanbod van verschillende praktische workshops rond STEM, wetenschap en techniek voor het basisonderwijs en het secundair onderwijs.
NAMIDDAG (12:15-16:15): 2de NETWERKSESSIE VAN HET VLAAMS LEREND NETWERK STEM SO - THEMA: "STEM: HOE?" (ondersteund door de Vlaamse Overheid Departement Onderwijs & Vorming en door UC Leuven-Limburg, Odisee, Hogeschool Gent, Hogeschool Vives en Arteveldehogeschool)
PROGRAMMAOVERZICHT IN DETAIL:
STEM IN HET BASISONDERWIJS EN HET SECUNDAIR ONDERWIJS (9:15-12:30)
9:15-9:30: Onthaal
9:30-9:50: Lezing "MeerSTEMmiG - een meerstemmige vakdidactiek voor Science, Technology, Engineering en Mathematics voor het secundair onderwijs"
- Sprekers: Renaat Frans, Erica Andreotti - UCLL
- Inhoud: Alhoewel de verzamelnaam STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) vaak wordt gebruikt in de praktijk en in de literatuur, is er geen unieke invulling voor deze term. Een en ander geeft aanleiding tot een veelheid van interpretaties, inhoudelijk zowel als didactisch. Met de leergemeenschap MeerSTEMmig hebben de vakdidactici van UCLL (campus Diepenbeek) in aftoetsing met een aantal scholen, een didactiek uitgewerkt voor het secundair onderwijs, die zowel recht doet aan de eigenheid van de afzonderlijke disciplines, als aan de interacties tussen deze disciplines. Deze didactiek tracht een weerspiegeling te zijn van de interdisciplinaire samenwerking die je ook vaker aantreft in onderzoeksgroepen en bedrijven. Deze didactiek werd vertaald in concrete leermaterialen die deze eigenheid én verbindingen laten zien aan leerlingen.
9:50-10:10: Lezing "STEM voor de basis"
- Spreker: Kristof Van De Keere - Expertisecentrum Onderwijsinnovatie Vives
- Inhoud: Een goede methodiek voor STEM-onderwijs in de basisschool kan het probleemoplossend, creatief en onderzoekend handelen én denken van kinderen stimuleren. Het kan ook de houding van de kinderen tegenover STEM positief beïnvloeden. In deze keynote wordt gefocust op een methodiek van onderzoekend leren met als doel zinvolle STEM-activiteiten te implementeren in de klas. Centraal in de keynote staan filmfragmenten die worden geanalyseerd via een didactisch kader voor STEM-onderwijs.
10:15-11:10: Workshops reeks A
- A1. MeerSTEMmiG: Recyclage << VOLZET >>
- Doelgroep: Leraren van 1ste en 2de graad Secundair Onderwijs
- Lesgever: Filip Poncelet - UCLL & studenten chemie BASO UCLL Diepenbeek
- Inhoud: Voor de Leergemeenschap MeerSTEMmiG ontwikkelde UCLL Art of Teaching campus Diepenbeek STEM-leermaterialen rond: waterzuivering, (bio)plastics, recyclage van metalen, biogasgenerator… De sessie laat zien men bruikbare STEM-verbindingen kan maken met dit didactisch materiaal, hoe dit aanpakken in de klas, en ook hoe dit evalueren. Ook de rol van een leerkrachtenteam in een STEM-project komt aan bod.
- A2. Onderzoek in Beweging: Darwin de onderzoeker
- Doelgroep: Leraren WO, 3de graad Lager Onderwijs
- Lesgever: Laura Tamassia - UCLL
- Inhoud: Met de online leeromgeving en de exploratieve didactiek van Onderzoek in Beweging kan je de fascinerende wereld van onderzoek ontsluiten voor je leerlingen. De Black Box Darwin de onderzoeker brengt de onderzoekspraktijk van Darwin tot leven voor jongere kinderen. Wat heeft Darwin allemaal gedaan als onderzoeker? Observeren, lezen, reizen, verzamelen en interageren met anderen: dat heeft hij allemaal gedaan! Deze sessie is een klein proeverij van deze innovatieve leermaterialen en didactiek, ontwikkeld in projecten gecoördineerd door UCLL Art of Teaching campus Diepenbeek. We leggen in de workshop ook uit hoe je deze Masterclass Onderzoek in Beweging naar je school kan halen.
- A3: Techniek4Boys & Girls << VOLZET >>
- Doelgroep: Leraren 3de graad Lager Onderwijs
- Lesgever: Ann Emonds - UCLL
- Inhoud: Jonge kinderen komen vandaag niet veel meer in contact met techniek, meisjes wellicht minder dan jongens. Daarom bieden we voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar een techniekatelier aan waar de kinderen leren omgaan met gereedschappen, materialen en machines. Ze maken leuke bruikbare werkstukjes, waar ze basistechnieken van hout-, kunststof-, metaalbewerking en elektriciteit gebruiken.
- A4. Module Kwantummechanica
- Doelgroep: Leraren 3de graad Secundair Onderwijs
- Lesgevers: Erica Andreotti, Mieke Schuermans - UCLL
- Inhoud: Met de nieuwe leerplanmodule " Kwantummechanica" in de 3de graad fysica, heb je de gelegenheid om de lln. in te wijden in de moderne fysica. Via de door UCLL Art of Teaching ontwikkelde leerstations Quantum SpinOff, kan je de inzichten van de kwantummechanica en haar toepassingen in de klas brengen. De aanpak is die van onderzoekend leren. Via het platform van Ark of Inquiry, krijg je toegang tot de leermethode op voorwaarde dat je ook bereid bent om feedback te geven. Meer diepgaand zal op het materiaal en de experimenten worden ingegaan op de nascholing kwantummechanica van 8/02/2016 Zie: www.vakdidactiek.be/kwantummechanica
- A5: Geluid, toon en muziek << VOLZET >>
- Doelgroep: Leraren 1ste graad Secundair Onderwijs (WW)
- Lesgever: Renaat Frans, UCLL
- Inhoud: Toon en Muziek biedt een mooie context om wetenschappelijk en wiskundig denken te stimuleren. Tegelijk biedt het ook ruimte voor ontwerp- en zelfs kleine musiceeroefeningen.
- A6: STEM in de spotlights
- Doelgroep: Leraren Lager Onderwijs 2de (en 3e ) graad
- Lesgever: Kristof Van De Keere , Remko Meys - Expertisecentrum Onderwijsinnovatie Vives
- Inhoud: In deze workshop wordt het didactisch kader dat centraal staat in de keynote STEM voor de basis toegepast op concrete STEM activiteiten voor de 2e en 3e graad Lager Onderwijs. We gaan hierbij aan de slag met laagdrempelige activiteiten waarin onderzoeken, ontwerpen en optimaliseren centraal staan.
11:15-11:35: Koffiepauze
11:35-12:30: Workshops reeks B
- B1: MeerSTEMmiG: Recyclage << VOLZET >> - zie omschrijving hierboven
- B2: Onderzoek in Beweging: Nobelprijs Fysica 2013 en Solvay Conferentie 1927
- Doelgroep: Leraren Secundair Onderwijs, 3de graad fysica
- Lesgever: Laura Tamassia
- Inhoud: Met de online leeromgeving en de exploratieve didactiek van Onderzoek in Beweging kan je de fascinerende wereld van onderzoek ontsluiten voor je leerlingen. Wat schuilt er achter de Nobelprijs fysica voor Englert en Higgs? Hoe heeft de kwantummechanica vorm gekregen in de Solvay conferentie 1927 in Brussel? Deze sessie is een klein proeverij van deze innovatieve leermaterialen en didactiek, ontwikkeld in projecten gecoördineerd door UCLL Art of Teaching campus Diepenbeek. We leggen in de workshop ook uit hoe je deze Masterclass Onderzoek in Beweging naar je school kan halen.
- B3: Techniek4Boys & Girls – zie omschrijving hierboven
- B4: Module Kwantummechanica - zie omschrijving hierboven
- B5: Geluid, toon en muziek - zie omschrijving hierboven
- B6: STEM in de spotlights << VOLZET >> - zie omschrijving hierboven
12:30-13:00: Broodjeslunch (met infostands, folders en praktijkvoorbeelden van STEM-projecten)
2de NETWERKSESSIE VAN HET VLAAMS LEREND NETWERK STEM SO (12:15-16:15) - THEMA: STEM: HOE?
12:15-12:30: Onthaal
12:30-13:00: Broodjeslunch (met infostands, folders en praktijkvoorbeelden van STEM-projecten)
13:05-13:20: Keynote "De STEM dimensies nader bekeken"
- Spreker: Jouri Van Landeghem (HoGent)
13:20-14:00: Pitches rond de visie op STEM vanuit scholen
14:05-14:35: Ronde tafel
14:35-14:50: Koffiepauze
14:50-15:05: Keynote "STEM: Hoe?"
- Spreker: Jan de Lange (Artveldehogeschool Gent)
15:10-16:00: Praktijk- en beleidsessies - reeks C
- C1. <<GEANNULEERD!>> Bouw je eigen Theremin (muziekinstrument) met Arduino
- Doelgroep: 2de en 3de graad secundair onderwijs
- Lesgevers: Dirk De Muynck, Griet Vandaele - SKI Gent
- Inhoud: In dit vakoverschrijdende STEAM-project bouwen de leerlingen van de 2de graad kunstsecundair een eigen theremin op basis van een Arduino en sensoren. Een theremin is een tot de verbeelding sprekend instrument dat bespeeld wordt zonder aanraking. Tijdens de lessen informatica leren de leerlingen werken met elektronica en programmeren. In de kunstvakken Digitale technieken, Vorm 3D en architecturale vorming ontwerpen en bouwen de leerlingen een behuizing voor het instrument in constructivistische stijl. Meer informatie, lesmateriaal en reacties van de leerlingen vind je hier: http://www.dwengo.org/nl/teach/theremin
- C2. 12 jarigen ontwerpen hun eigen APPS << VOLZET >>
- Doelgroep: 1ste graad TSO
- Lesgever: Bart Huykens - St.-Jozefinstituut Schoten
- Inhoud: Leerlingen van de eerste graad secundair onderwijs zijn helemaal gek van hun smartphone en tablet. De ideale insteek dus om via deze weg de link te maken met Wetenschap en Wiskunde. Met de juiste begeleiding kunnen leerlingen met Appinventor zelf hele mooie en bruikbare apps maken voor Android toestellen. Laat u tijdens deze korte sessie van 50’ overtuigen van de resultaten en het gebruiksgemak.
- C3. Laat ons dit jaar anders een foto van de maan nemen
- Doelgroep: 3de graad TSO
- Lesgever: Erik Marynissen, Don Bosco Hoboken
- Inhoud: In het laatste jaar maken onze leerlingen iedere keer een vakoverschrijdend project, ondertussen kiezen we al een aantal jaren een opdracht die onder de noemer STEM valt. We starten met een brainstormsessie op het einde van het 5de of in het begin van het 6de jaar. Zo ook dit jaar met de sterrenkijker, de uiteindelijke opdracht luide, "maak een film van de maan gedurende 15 min". De sterrenkijker met aardcompensatie brengt hier de oplossing van het gestelde probleem. Soms bouwen we ook voort op voorgaande projecten, ons tweede project was een mobiliteitsvraagstuk. "Een breed inzetbaar transportmiddel zonder verbrandingsmotor." Het antwoord daarop is een trapauto geworden met elektrische ondersteuning. Ronkende titels met een hoog realisatiegehalte, maar hoe vat je zo iets aan en wat zijn de valkuilen van dergelijke STEM-projecten. We geven een overzicht van kenmerkende zaken die worden aangeboden in de verschillende jaren. Verder geven we nog een korte uileg over ons projectlokaal dat stelselmatig is getransformeerd naar een FABlab dat toegankelijk is tijdens de middag voor onze leerlingen.
- C4. Aardbeienteelt in de serre
- Doelgroep: 3de graad ASO/STEM
- Lesgevers: Jan Thielemans en Jan Moeskops - Heilig Graf Turnhout
- Inhoud: In het kader van het vak STEM kweken wij aardbeien in een klimaat gestuurde serre. In een eerste fase (voorbereiding) worden vakken zoals aardrijkskunde, biologie en chemie geïntegreerd om groeivoorwaarden van de plant te bespreken. Ter voorbereiding van de sturing worden regelkringen in de fysica en biologie behandeld. In een tweede fase wordt aan de hand van een miniserre het principe van regelkringen toegepast. In de laatste fase worden in de serre met aardbeienplanten parameters zoals irrigatie, voeding, CO2 en licht via Arduino gestuurd.
- C5. Ontdek Design Thinking als STEM-didactiek
- Doelgroep: 1ste graad ASO
- Lesgevers: Joos Van Cauwenberghe & Gudrun Galle, STEM-leekrachten, Katholieke Scholengroep RHIZO, Kortrijk
- Inhoud: Design Thinking is een methodiek uit de designwereld om snel en projectmatig tot resultaten te komen. Het stimuleert teamsamenwerking, creativiteit en probleemoplossend denken. Door samen een concreet project te doorlopen willen we de waarde van Design Thinking voor het STEM-onderwijs duidelijker schetsen.
- C6. STEM en de zin voor innovatie
- Doelgroep: 1ste, 2de en 3de graad ASO
- Lesgever: Isabelle Truyen (coördinerend directeur sgr20) en Bert Schietse (STEM-coördinator KA Zottegem)
- Inhoud: De uitdaging en invulling van STEM-onderwijs van 12 tot 18, de meerwaarde van het FabLab en het blijven inzetten op vernieuwing.
- C7. STEM: een leerpad naar de toekomst
- Doelgroep: 1ste en 2de graad ASO
- Lesgever: Ignace Tanghe - Don Boscocollege Kortrijk
- Inhoud: In deze sessie komt een stukje visievorming naar boven met een aantal praktijkvoorbeelden. De workshop past in een Europees nascholingstraject van het Don Boscocollege Kortrijk. In het college (ASO) is STEM aanwezig in de eerste en de tweede graad en staat de derde graad in de steigers. Naar aanleiding van de nascholingen komen we tot een leerlijn voor ASO-onderwijs binnen de school. Hierbij nemen we elementen uit good practices uit andere Europese landen mee.
- C8. STEM-specialisatie in 2de en 3de graad vanuit concreet uitgewerkte STEM-projecten in een context van wetenschap en technologie << VOLZET>>
- Doelgroep: Leraren, middenkader, directies die mee instaan voor de leerinhoud en de pedagogische invulling en coördinatie van de STEM-specialisatie in de bovenbouw
- Lesgevers: Peter Thijs, Stefan Vanderhoydonck, Don Bosco Helchteren.
- Inhoud: Vanuit enkele concrete projecten binnen een globale engineeringscontext, tracht men het onderzoekend leren bij leerlingen van Industriële Wetenschappen te stimuleren en een leerlijn op te bouwen tussen 2de en 3de graad.
16:15: Einde
